صابر صالحانی

آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات مختلف از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. یکی از این مفاهیم مهم که نقشی حیاتی در فرآیند مالیات ایفا می کند، ” اظهارنامه برآوردی ” است. این اصطلاح که گاهی اوقات به عنوان “اظهارنامه تخمینی” نامیده می شود، به عنوان ابزاری عمل می کند که به مالیات دهندگان در پیش بینی و مدیریت تعهدات مالی خود کمک می کند.

در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل مفهوم اظهارنامه برآوردی بپردازیم. ما به سوالاتی مانند اینکه اظهارنامه برآوردی چیست،چرا مهم است، چه کسی ملزم به تهیه آن است و چگونه می توان آن را به طور دقیق تکمیل کرد، خواهیم پرداخت. علاوه بر این، مزایا و چالش های مرتبط با این نوع اظهارنامه را مورد بحث قرار خواهیم داد و نکات ضروری را برای مودیان مالیاتی ارائه خواهیم کرد. درک درست از اظهارنامه برآوری می تواند به افراد و مشاغل ها در دستیابی به برنامه ریزی مالی بهتر و اجتناب از بدهی های مالیاتی غیرمنتظره کمک کند. با ما همراه باشید تا این مفهوم مهم را در حوزه مالیات بررسی کنیم.

مطالعه بیشتر: مالیات بر ارزش افزوده

تعریف اظهارنامه مالیاتی

اظهارنامه برآوردی نوعی اظهارنامه مالیاتی است که توسط سازمان مالیاتی کشور برای مؤدیانی که یا اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه نکرده اند یا نامعتبر ارائه کرده اند تهیه می شود. این اظهارنامه به طور خودکار توسط سازمان امور مالیاتی ایجاد می شود و درآمد و تعهدات مالیاتی مالیات دهندگان را بر اساس داده های سیستم های مختلف مانند تراکنش های حساب بانکی، گزارش تراکنش های فصلی و پرونده های مالیاتی محاسبه می کند.

هدف از تهیه اظهارنامه برآوردی اطمینان از وصول عادلانه مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی است. این رویکرد به منظور افزایش دقت و بهبود سیستم مالیاتی طراحی شده است و جایگزین روش قبلی علی الراس است که تا سال 1394 برای محاسبه مالیات مودیان غیرمتعهد استفاده می شد. در صورت عدم پذیرش اطلاعات مندرج در اظهارنامه تخمینی، مؤدی حق دارد ظرف 30 روز نسبت به اعتراض اقدام کند.

اشخاص مشمول اظهارنامه برآوردی مالیاتی

افراد ملزم به ارائه اظهارنامه برآوردی عبارتند از:

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند، که این شرط را رعایت نکنند مشمول تنظیم اظهارنامه برآوردی خواهند بود.

شرایط مشمولیت

افراد تحت شرایط زیر مشمول اظهارنامه برآوردی شده قرار می گیرند:

• عدم ارائه اظهارنامه: افرادی که اظهارنامه مالیاتی خود را در مهلت تعیین شده ارائه نکرده اند.
• تسلیم اظهارنامه غیر قانونی: کسانی که اظهارنامه خود را بدون رعایت مقررات قانونی تسلیم کرده اند.
• اطلاعات نادرست: افرادی که در اظهارنامه خود اطلاعات اشتباهی ارائه کرده اند.
• عدم رعایت مقررات: مؤدیانی که اظهارنامه آنها با مفاد بند سه آیین نامه اجرایی ماده 95 مطابقت نداشته باشد.

در چنین مواردی سازمان امور مالیاتی براساس اطلاعات موجود اظهارنامه برآوردی برای مؤدی تهیه می کند.

مطالعه بیشتر: هزینه سرمایه چیست

منابع تهیه اظهارنامه برآوردی

مرجع تهیه اظهارنامه برآوردی به وسیله سازمان امور مالیاتی شامل موارد زیر است:

• اطلاعات سیستم معاملات فصلی
• صورت حساب بانکی مؤدی
• بیمه نامه ها
• صورت درآمد و هزینه، مانند هزینه های عملیاتی
• اطلاعات مالی و دارایی‌های مؤدی
• گزارش‌های مستند مأموران مالیاتی با مدارک کافی و معتبر

سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند اظهارنامه را براساس فعالیت ها و اطلاعات اقتصادی حاصل از طرح جامع مالیاتی مؤدی آن تهیه کند. این منابع سازمان را قادر می سازد تا با تجزیه و تحلیل و پردازش داده های اقتصادی فعالان کشور، مالیات ها را به طور دقیق محاسبه و از متخلفان دریافت کند.

زمان تهیه و ثبت اظهارنامه مالیاتی برآوردی به شرح زیر است:

تهیه اظهارنامه برآوردی

مهلت خاصی از سوی سازمان مالیاتی برای تهیه اظهارنامه برآوردی تعیین نشده است. به طور معمول، این اظهارنامه ها مدت کوتاهی پس از پایان مهلت مودیان برای ارائه اظهارنامه تهیه می شود. سازمان مالیاتی پس از بررسی و شناسایی مؤدیانی که اظهارنامه خود را تسلیم نکرده اند یا اظهارنامه نامعتبر ارائه کرده اند، اقدام به تهیه اظهارنامه می کند.

ثبت و بررسی اظهارنامه برآوردی

پس از تنظیم اظهارنامه برآوردی توسط سازمان امور مالیاتی، مراحل زیر انجام می شود:

• دریافت ابلاغیه: مؤدی در خصوص اظهارنامه مالیاتی برآوردی از سازمان مالیاتی اطلاعیه دریافت می کند.
• مهلت رسیدگی و اعتراض: مؤدی از تاریخ ابلاغ ۳۰ روز فرصت دارد تا اطلاعات مندرج در اظهارنامه را بررسی کند.
• ثبت اعتراض: در صورتی که مؤدی اطلاعات مندرج در اظهارنامه برآوردی را نپذیرد، می تواند ظرف 30 روز اعتراض خود را به صورت الکترونیکی ثبت کند.
• تایید یا پرداخت: در صورت تایید اطلاعات، مؤدی می تواند نسبت به پرداخت مالیات تعیین شده اقدام کند.

مودیان مالیاتی باید برای رسیدگی به اظهارنامه تخمینی به سامانه ملی خدمات مالیاتی (my.tax.gov.ir) مراجعه کنند تا بتوانند مالیات را پرداخت کنند یا اعتراض خود را ثبت کنند.

رویه اعتراض به اظهارنامه برآوردی

برای اعتراض اظهارنامه برآوردی، مؤدی باید این مراحل را دنبال کند:

• به وب‌سایت my.tax.gov.ir رجوع کرده و وارد حساب کاربری خود شوید.
• در پنل کاربری گزینه “درخواست ها” را انتخاب کرده و سپس “ارسال اعتراض و شکایات” را انتخاب کنید.
• با توجه به مرحله اعتراض، یکی از گزینه های زیر را انتخاب کنید:
• «ممیز کل » برای اعتراض به برگ تعیین مالیات
• «هیات حل اختلاف مالیاتی» برای اعتراض به رای ممیز کل.
• اطلاعات مورد نیاز مانند شماره سند مورد اعتراض و شرح اعتراض را وارد کنید.
• مراحل ثبت اعتراض را کامل کنید.

مهلت های قانونی اعتراض:

• 30 روز از تاریخ ابلاغ جهت طرح اعتراض نسبت به ارزیابی نزد ممیز کل.
• 20 روز از ابلاغ تصمیم ممیزکل مبنی بر ارائه پرونده به کمیته حل اختلاف مالیات بدوی.
• 20 روز از ابلاغ رای مرجع بدوی مبنی بر طرح اعتراض در کمیته تجدیدنظر مالیاتی.

چطور ابلاغیه اظهارنامه برآوردی را مشاهده کنیم؟

مودیان برای مشاهده ابلاغیه اظهارنامه برآوردی باید مراحل زیر را طی کنند:

به سامانه مودیان به آدرس tax.gov.ir وارد شوید.

با به کارگیری نام کاربری و رمز عبور خود وارد حساب کاربری شوید.

در نمایه مالیاتی خود به بخش «کارتابل ابلاغ الکترونیک» بروید.

در این قسمت ابلاغیه های مربوط به اظهارنامه برای مشاهده در دسترس خواهد بود.

پس از دریافت اطلاعیه اظهارنامه، مؤدی باید برای بررسی اطلاعات مندرج در اظهارنامه به این درگاه مراجعه کند. در صورت پذیرفته شدن اطلاعات، مؤدی باید نسبت به پرداخت مالیات تعیین شده اقدام کند. در غیر این صورت، مؤدی حق دارد اعتراض کند.

پرداخت مالیات اظهارنامه برآوردی

برای پرداخت مالیات اظهارنامه برآوردی ، مودیان مالیاتی می توانند از سیستم های مالیاتی و بانکی مختلف استفاده کنند. مراحل اصلی پرداخت به شرح زیر است:

دسترسی به درگاه ملی خدمات مالیاتی (my.tax.gov.ir)

با به کارگیری از نام کاربری و رمز عبور وارد حساب کاربری خود شوید.

بررسی اطلاعات مربوط به اظهارنامه و مبلغ مالیات تعیین شده.

گزینه پرداخت مالیات را انتخاب کنید.

یک روش پرداخت (مانند پرداخت آنلاین یا صدور قبض) را انتخاب کنید.

تکمیل فرآیند پرداخت از طریق درگاه بانکی.

پس از پرداخت موفق، رسید الکترونیکی صادر می شود که باید ذخیره و نگهداری شود.

مودیان همچنین ممکن است از سیستم های پرداخت مالیات مانند MegaPay برای پرداخت مالیات اظهارنامه تخمینی استفاده کنند. این سیستم ها ویژگی های مختلفی را برای تسهیل پرداخت مالیات ارائه می دهند.

در صورتی که مؤدی مبلغ مالیات تعیین شده را در اظهارنامه نپذیرد، می تواند ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ، اعتراض خود را به صورت الکترونیکی ثبت کند.

مطالعه بیشتر: ممیزی در حسابداری چیست

دلایل و مزایای اعتراض به اظهارنامه برآوردی

دلایل رایج برای اعتراض به اظهارنامه برآوردی شامل اشتباهات در محاسبات، اختلاف در اطلاعات و تغییرات در قوانین مالیاتی است. ممکن است اشتباهاتی در محاسبات مالیات برآوردی رخ داده باشد و اطلاعات ارائه شده در اظهارنامه وضعیت مالی شما را به درستی منعکس نکند. علاوه بر این، ممکن است تغییراتی در مقررات مالیاتی ایجاد شده باشد که بر ارزیابی مالیاتی شما تأثیر بگذارد.

مزایای اعتراض در اظهارنامه برآوردی شامل کاهش مبلغ مالیات ، جلوگیری از پرداخت مالیات اضافی و حمایت از حقوق مودی است. در صورت پذیرش اعتراض، میزان مالیات قابل پرداخت کاهش می یابد. با ثبت اعتراض به موقع می توانید از پرداخت مالیات مازاد خودداری کنید. اعتراض به اظهارنامه یک حق قانونی است که به مالیات دهندگان داده می شود.

جمع بندی

اظهارنامه برآوردی نوعی اظهارنامه مالیاتی است که به وسلیه سازمان مالیاتی کشور برای مالیات دهندگانی که یا اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه نکرده اند یا اظهارنامه نامعتبر ارائه کرده اند تهیه می شود. هدف از این اظهارنامه، تضمین وصول عادلانه مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی است.

در صورت عدم اعتراض در مهلت مقرر، مالیات عملکرد سال مربوط قطعی خواهد بود. مودیان مالیات می توانند اعتراض خود را از طریق فرآیند تجدیدنظر که شامل هیأت های حل اختلاف بدوی و تجدیدنظر است، پیگیری کنند.

این فرآیند به مودیان مالیاتی اجازه می دهد تا از حقوق قانونی خود محافظت کنند و فرصتی را برای تصحیح و ارائه اطلاعات دقیق تر در صورت مخالفت با اظهارنامه فراهم می کند.